Siódmego października 2017 r. można nazwać datą przełomową dla konkurencji lekkoatletycznej, która niegdyś była niezwykle popularną, ale nigdy nie olimpijską*. Po raz pierwszy w Polsce rozegrano mistrzostwa Polski (dla amatorów) w biegu na jedną milę.
Siódmego października 2017 r. można nazwać datą przełomową dla konkurencji lekkoatletycznej, która niegdyś była niezwykle popularną, ale nigdy nie olimpijską*. Po raz pierwszy w Polsce rozegrano mistrzostwa Polski (dla amatorów) w biegu na jedną milę.
Pierwszy odnotowany bieg na dystansie jednej mili na ziemi polskiej miał miejsce 21 lipca 1905 r. w Lwowie – Kazimierz Sołtyński zwyciężył wynikiem 5:20.0. Już osiem lat później (2.10.1913) Zdzisław Latawiec osiągnął 4:37.1. Następny bieg w Polsce na jedną milę zostanie rozegrany dopiero za ćwierć wieku (23.05.1938 Kraków). Wcześniej 4 lipca 1930 r. Janusz Kusociński odnosi cenne zwycięstwo na Stamford Bridge w Londynie, czasem 4:20.8 pokonuje nie tylko Brytyjczyków, ale również Włocha Luigiego Beccaliego, który za dwa lata zostanie mistrzem olimpijskim, a następnie rekordzistą świata na 1500 m.
Szóstego maja 1954 r. Roger Bannister jako pierwszy człowiek w historii przebiegł milę poniżej czterech minut. Trzeciego września 1958 r. w Londynie sztuki tej dokonuje pierwszy Polak – Zbigniew Orywał (3:59.7). Poza nim w tym czasie wiele startów z sukcesami na milę odnotowuje Stefan Lewandowski, najlepszy miler świata w 1959 r.
Trzeciego sierpnia 1964 r. Witold Baran (powyżej w miniaturce) również w Londynie czasem 3:56.04 ustanawia rekord Europy. Dwanaście lat później jego rekord kraju wynikiem 3:55.40 bije Bronisław Malinowski (Sztokholm, 09.08.1976). Minęło już 41 lat…
| Najlepsi Polacy na jedną milę w historii | ||||
| 3:55.40 | Bronisław Malinowski | 51 | Sztokholm | 09.08.1976 |
| 3:56.04 | Witold Baran | 39 | Londyn | 03.08.1964 |
| 3:56.63 | Mirosław Żerkowski | 56 | Londyn | 20.08.1982 |
| 3:57.19 | Bartosz Nowicki | 84 | Londyn | 06.08.2011 |
| 3:57.61 | Henryk Wasilewski | 53 | Berlin | 26.08.1977 |
| 3:58.07 | Grzegorz Kalinowski | 90 | Dublin | 24.07.2015 |
| 3:58.39h | Michał Bartoszak | 70 | Fairfax | 06.02.1994 |
| 3:58.44 | Piotr Kurek | 61 | Rzym | 01.09.1983 |
| 3:58.8 | Henryk Szordykowski | 44 | Sztokholm | 05.07.1972 |
| 3:59.7 | Zbigniew Orywał | 35 | Londyn | 03.09.1958 |
Może w przyszłym roku Marcin Lewandowski po 60 latach od wyczynu Orywała pokusi się o rekord Polski? Niełatwo jednak obecnie znaleźć bieg na jedną milę z bardzo dobrą obsadą: w 2017 r. z 17 najlepszych wyników na świecie aż 16 padło jednego dnia w Eugene.
W Polsce bieg na dystansie jednej mili nie zyskał uznania organizatorów. Na ziemi polskiej granica czterech minut jeszcze nie padła. Piątego września 1965 r. w Szczecinie Witold Baran osiagnął dokładnie taki czas (4:00.0). W ostatnich latach jedynie w Międzyzdrojach, w dobrej obsadzie, dwukrotnie triumfował Bartosz Nowicki.
Miłośnikiem jednej mili jest Tadeusz Cygański z Technikum Łączności w Warszawie – za parę dni na 250-metrowej bieżni, w szkole pamiętającej Romana i Jacka Wszołów, czwarty rok z rzędu stanie na starcie kilku dobrych milerów. M.in. Marcin Nagórek (4:23.98 ’16) spróbuje poprawić rekord weteranów (M-35). Przed rokiem mieszkający nieopodal Michał Bernardelli (1980) osiągnął 4:23.41. W sobotę na warszawskiej AWF padło kilka rekordów Polski weteranów, m.in. 60-letni Ryszard Dryps (rekordzista w trzech kategoriach wiekowych na 800 m i w dwóch – na 1500 m) uzyskał 5:17.75.
jr
* gwoli ścisłości - na igrzyskach olimpijskich w 1904 r. (St. Louis), w ówczesnym 10-boju (ang. nazwa „all-around”) konkurencje biegowe rozgrywano na dystansach imperialnych, ostatnią – był bieg na jedną milę.
