Dokładnie 100 lat temu, 16 grudnia 1911 roku, w wiosce Oleksin na południu dzisiejszego województwa podlaskiego urodził się Zygmunt Szelest – twórca polskiej szkoły oszczepu.
Dokładnie 100 lat temu, 16 grudnia 1911 roku, w wiosce Oleksin na południu dzisiejszego województwa podlaskiego urodził się Zygmunt Szelest – twórca polskiej szkoły oszczepu.
Zanim został szkoleniowcem Szelest uprawiał rzut oszczepem. Przed wojną nie odnosił jednak sukcesów na arenie krajowej chociaż był wtedy czołowym zawodnikiem regionu białostockiego. W 1938 otrzymał powołanie na mecz międzypaństwowy z III Rzeszą, który miał odbyć w Królewcu – był jednak rezerwowym i ostatecznie zawody obejrzał z trybun.
Ciekawostką może być fakt, że Zygmunt Szelest został w 1940 i 1941 roku mistrzem Białorusi w rzucie oszczepem. Okazjonalnie startował także w innych konkurencjach lekkoatletycznych takich jak rzut dyskiem, skok o tyczce czy bieg na 110 metrów przez płotki.
Swój pierwszy (i jedyny) w karierze medal mistrzostw Polski seniorów zdobył dopiero w 1949 roku. Na rozgrywanych w Gdańsku zawodach uzyskał wynik 53.50 przegrywając z zawodnikiem Unii Krywałd Herbertem Szendzielorzem.
Swój rekord życiowy w rzucie oszczepem – 54.34 – uzyskał 29 maja 1938 podczas zawodów w Białymstoku.
W 1929 został absolwentem Państwowej Preparandy Nauczycielskiej i Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Świsłoczy. Jako nauczyciel pracował w Liceum i Technikum Mechanicznym w Białymstoku. Między 10 i 21 maja 1949 roku uczestniczył w zorganizowanym przez Polski Związek Lekkiej Atletyki na stadionie warszawskiej AWF kursie dla instruktorów lekkoatletycznych. Także w 1949 ukończył studia na stołecznej uczelni.
W 1951 roku został trenerem najwybitniejszego polskiego oszczepnika – Janusza Sidły. To pod okiem Zygmunta Szelesta „ambasador Polski” – jak w latach 50-tych media nazywały Sidłe – dwukrotnie zdobył mistrzostwo Europy oraz wywalczył srebrny medal igrzysk olimpijskich w Melbourne. Sidło 2 października 1953 na stadionie w Jenie jako pierwszy Europejczyk rzucił oszczepem ponad 80 metrów uzyskując rezultat 80,15, a trzy lata później w Mediolanie wynikiem 83,66 ustanowił rekord świata.
.jpg)
Trener Zygmunt Szelest w drodze na trening z Januszem Sidło
W latach 50-tych pod okiem „profesora” trenowali m.in. Jan Kopyto, Maria Ciach, Zbigniew Radziwonowicz, Anna Wojtaszek (po igrzyskach w 1956 roku pozostała w Australii, w 1958 ustanowiła już dla swojego nowego kraju rekord świata wynikiem 57.20 oraz zdobyła w 1958, 1962 i 1966 medale igrzysk Wspólnoty Narodów) czy Urszulę Figwer. W następnej dekadzie Zygmunt Szelest trenował kolejnych znakomitych zawodników, którzy stanowili ścisłą światową czołówkę – wśród jego podopiecznych można wymienić m.in. Władysława Nikiciuka, Józefa Głogowskiego czy Zygmunta Jałoszyńskiego.
Podopieczni trenera Zygmunta Szelesta na stałe wpisali się w historię rzutu oszczepem – nie tylko w Polsce ale i na świecie. Zawodnicy, których był trenerem poprawiali rekordy kraju, Europy i świata, zdobywali medale igrzysk olimpijskich, mistrzostw Europy i uniwersjad, a ich nazwiska znajdowały się na czołowych miejscach światowych tabel rzutu oszczepem.
Zygmunt Szelest dał się poznać jako trener znający oraz samodzielnie wymyślający moc ćwiczeń. Jako pracownik naukowy warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego (w latach 1949-1976) był autorem szeregu publikacji naukowych (m.in. wspólnie z Sewerynem Suliszem) poświęconych lekkoatletyce.
Wybitny trener i człowiek całym sercem oddany Królowej Sportu, a przede wszystkim rzutowi oszczepem, zmarł 13 kwietnia 1990 roku w Warszawie. Zygmunt Szelest pochowany jest na warszawskich Powązkach (cmentarz wojskowy) – w bliskim sąsiedztwie jego grobu znajdują się mogiły Zbigniewa Radziwonowicza, Janusza Sidły, Edmunda Jaworskiego i Edmunda Sumińskiego…
Jerzy Szymonek i Janusz Rozum zadedykowali mu wydaną w roku 1984 książkę "Osiągnięcia polskiej lekkoatletyki w 40-leciu PRL. Rzut oszczepem mężczyzn". Istniejące od 1998 do 2001 roku w Supraślu Nauczycielskie Kolegium Wychowania Fizycznego nosiło imię Zygmunta Szelesta. W 2010 Złoty Krąg Gloria Optimis na terenie warszawskiej AWF wzbogacił się o tablicę poświęconą pamięci tego wybitnego szkoleniowca – twórcy polskiej szkoły oszczepu.
Maciej Jałoszyński
